Đường Sắt Cao Tốc California: Giấc Mơ Hay Thất Bại Dưới Thời Newsom?
Năm 2008, khi cử tri California bỏ phiếu thông qua trái phiếu trị giá 10 tỷ USD để xây dựng tuyến đường sắt cao tốc, tầm nhìn rất táo bạo: một tuyến dài 500 dặm kết nối San Francisco và Los Angeles, tốc độ hơn 200 dặm/giờ. Nó được xem như giải pháp xanh, nhanh, và mang tính nâng tầm cao cho giao thông của tiểu bang.
Mười bảy năm sau, giấc mơ đó gần như tan vỡ. Chi phí đã phình to từ 40 tỷ USD lên đến 128 tỷ USD, thời gian khánh thành đoạn đầu tiên bị lùi đến ít nhất năm 2033, và chính phủ liên bang vừa rút thêm 175 triệu USD tài trợ.
Thống đốc Gavin Newsom có thể đổ lỗi cho chính trị ở Washington, nhưng sự thật hiển nhiên: đây là thất bại ngay tại Sacramento. Nhiều năm quản lý yếu kém, dự toán thiếu thực tế, và thiếu trách nhiệm đã biến dự án thành trò cười cả nước.
Câu Hỏi Cho Người Đóng Thuế: Tiền Đã Đi Đâu?
Hàng tỷ USD đã được đổ vào Thung lũng Trung Tâm, nhưng thứ người dân thấy chỉ là một vài đoạn đường ray dang dở và các trụ bê tông chưa hoàn thành. Cộng đồng từng được hứa hẹn nhà ga mới và công ăn việc làm. Thay vào đó là chậm tiến độ, kiện tụng, và lời hứa bị phá vỡ.
Newsom nhậm chức năm 2019 với cam kết “tái khởi động” dự án. Sáu năm sau, chi phí cao hơn, tiến độ chậm hơn, và niềm tin của công chúng thấp hơn bao giờ hết. Người dân California có quyền hỏi: nếu lãnh đạo không thể thực hiện nổi dự án này, thì còn có thể làm được gì khác?
Không Chỉ Là Chuyện Đường Sắt
Thất bại của dự án không chỉ là vấn đề giao thông. Nó phản ánh năng lực quản lý của tiểu bang. California đang gặp khó khăn với nhà ở, lưới điện, và phòng chống cháy rừng — và ở tất cả lĩnh vực đó, kịch bản quen thuộc vẫn là: đội vốn và trễ hẹn.
Nếu đường sắt cao tốc là dự án trọng điểm, thì sự thất bại này cho thấy chính quyền có đáng tin cậy để giải quyết các vấn đề khác hay không?
Đã Đến Lúc Quyết Định: Sửa Lại Hay Dừng Hẳn?
California chỉ còn hai lựa chọn:
- Cải tổ mạnh mẽ dự án, với cơ chế trách nhiệm rõ ràng, kế hoạch thực tế, và minh bạch trước công chúng.
- Chấp nhận dừng lại, thừa nhận giấc mơ này không đáng để tiếp tục đốt thêm hàng chục tỷ USD tiền thuế.
Điều California không thể làm, là tiếp tục để thêm một thập kỷ trôi qua với lời hứa suông và tiền biến mất.
Liệu California có nên tiếp tục hoàn thành tuyến đường sắt cao tốc bằng mọi giá, hay đã đến lúc dừng lại? Và quan trọng hơn — Thống đốc Newsom có nên chịu trách nhiệm cho việc biến một giấc mơ táo bạo thành thất bại tốn kém?
